059 Trams spotten

Mijn grote passie voor elektrische trams is begonnen in 1984; ik woonde toen op kamers in Den Haag en toonde belangstelling voor alle trams die over de Laan van Meerdervoort denderden, op een steenworp afstand van waar ik woonde. Ik begon me toen vrij snel toe te leggen alle trams en met name de PCC-trams te fotograferen. De PCC tram is gebouwd naar Amerikaans model en de eerste 24, de duizenden, hadden van die kleine raampjes. Helaas waren die al uit het straatbeeld verdwenen toen ik begon te fotograferen. Ik maakte dia's en moet minstens honderden dia's van trams hebben. Nu heb ik mij toegelegd op digitale fotografie en videofilmen. Er zijn hobbyisten die langs de kant staan en de wagennummers noteren van elke tram die passeert, maar dat vind ik overdreven.

Als ik sta te fotograferen moet ik inwendig wel eens lachen om de reacties van de mensen: "Waar maakt hij nou een foto van?" Ik maak helaas ook wel eens vervelende dingen mee; zo stond ik een keer op een vluchtheuvel en toen gooide iemand vanuit een rijdende auto een leeg bierflesje naar me wat me op een haar na miste. Daarvan was ik toch wel geschrokken.

Al gauw kwam ik erachter dat zich in de Frans Halsstraat een museum bevond waar alle museumtrams van de HTM (Haagse Tramweg Maatschappij) staan. Ook hebben ze daar een collectie vooroorlogse trams. O.a. de 57, dat was de gele tram die de buitenlijnen bediende met zijn karakteristieke luchtfluit. Ik sloot me aan als vrijwilliger om op zaterdag koper te poetsen van al dat prachtige trammaterieel, maar heb dat niet lang volgehouden omdat het mijn hele zaterdag in beslag nam.

In 1993 heb ik de afscheidsrit van de PCC's meegemaakt waar de liefhebbers kaartjes voor konden kopen en gelukkig hebben ze van alle soorten PCC's een exemplaar voor museumdoeleinden bewaard. Ik ben benieuwd wanneer de eerste GTL8 (de rode dubbelgelede tram) in het museum terechtkomt.

PCC staat trouwens voor Presidence Conference Committee en GTL staat voor Gelede Tram Lang (8 assen) Zowel de PCC als de GTL kennen voetbediening terwijl het oude materieel bediend werd met een draaikruk.

In Voorburg heb je het railtheater wat zonder winstoogmerk films en dia's vertoont van alles wat zich op rails bevindt en in de wintermaanden kun je mij daar vaak op vrijdagavonden aantreffen. Ik heb mijn grenzen wel eens verlegd; zo ging ik ook treinen op de gevoelige plaat vastleggen. Omdat ik toen een dubbel 8 camera op een statief had vastgemaakt en op station Hollands Spoor bezig was te filmen wekte dit de nieuwsgierigheid van een agent van de spoorwegpolitie die mij niet onvriendelijk vroeg wat ik daar aan het doen was en ik heb hem toen uitgelegd wat mijn hobby was en hij vond dat verder prima.

Een andere ervaring met de dubbel acht camera bewijst hoe verstrooid een mens kan zijn; ik zat in een abri en wilde een filmpje in mijn camera stoppen, ongelukkigerwijze had ik het filmpje naast me neergelegd op het bankje en begon verderop te filmen. Ik verkeerde ten onrechte in de veronderstelling dat het filmpje in mijn camera zat en toen ik al "heel wat gefilmd had" bleek dat er dus geen filmpje inzat. Ik spoedde mij terug naar de abri en tot mijn opluchting lag het rolletje daar nog.

Nog een ander voorval is ook vermeldenswaardig; in 1988 ging ik in Zoetermeer wonen en legde derhalve heel wat kilometers in de sprinter af en kwam zodoende altijd langs de Laan van NOI. Al gauw kwam ik tot de ontdekking dat de 1217 daar stond op het terrein van de brandweer. Die werd gebruikt als oefenobject. Op een dag, het moet na 1988 geweest zijn, maar in elk geval voor 1 juli 1992, want toen werd de 1217 voor sloop naar Montfoort gebracht, stapte ik dus gewapend met mijn spiegelreflexcamera het terrein van de brandweer op, eigenlijk verboden gebied, met als doel een diareportage te maken van die tram. Helaas voor mij werd ik gesnapt door de portier die mij middels de videobewaking had gezien. Ik bevond mij toen op dat terrein en tot mijn grote schrik ging het hek achter mij dicht, bediend door de portier op afstand. Ik zette het op en lopen en was juist op tijd om door het bijna gesloten hek te ontsnappen. Daarna liep ik om het gebouw heen en begaf mij naar de portier die breed lachend achter de balie zat.

"Nou meneer, u kunt hard rennen!" zei hij, nog steeds lachend. Ik legde hem toen uit wat mijn hobby was en dat ik uitsluitend vreedzame bedoelingen had. Die portier, een aardige man, heeft toen speciaal voor mij het hek weer geopend en zodoende kon ik ongestoord een diasessie maken van de 1217. Ik ben die man er nog dankbaar voor en mocht u dit lezen, nogmaals hartelijk bedankt!

Ooit heb ik een keer een angstig avontuur beleefd met de tram, of liever gezegd; met twee trams! Het zal midden jaren '70 geweest zijn en ik was op de fiets op weg van school naar huis met op mijn bagagedrager een schooltas vol boeken. Op de Van Boetzelaerlaan ter hoogte van de Houtrustbrug kwam ik met mijn fiets zowat klem te zitten tussen twee elkaar tegemoetkomende trams van lijn elf. Ik moest mijn stuur een kwartslag draaien anders werd ik als het ware gemangeld. Puntjes heb ik gezweet maar gelukkig liep dit avontuur goed af maar het was wel een narrow escape!

Op een foto die uit mijn collectie komt, (maar niet door mijzelf geschoten, hoewel dat best gekund had want zeker in de nadagen van de PCC's ging ik vaak met mijn oude spiegelreflexcamera op stap om dia's te maken van voornamelijk PCC's. GTL's spraken me toen minder aan) staat een PCC koppelstel bij de Muzenstraat en het gebouw van de Chemsto, staat dat eigenlijk nog overeind? Het zou me niets verbazen als dat ook getroffen was door de sloopzucht van de gemeente Den Haag want het was een oud gebouw en zou vast niet meer aan de eisen van deze tijd voldoen. Wat die eisen ook mogen zijn.

Zo'n PCC koppelstel had toch wel wat, hoewel ik toch het liefst in de voorste tram zat. Waarom weet ik niet. PCC's; crème of kanariegeel, maakt niets uit, het blijven prachtige trams. Jammer dat ze uit het Haagse straatbeeld verdwenen zijn. Ik mis ze! Voldeden de PCC's soms ook niet aan de eisen van deze tijd?

© Frank Faber 2010